Karagöz oynatanlara Hayâlî adı verilir. Aslında Hayâlî olarak yazılır. Gölge oyununa eskiden Hayal-i Zıll , Zıll-i Hayal , hayal-el-zıll , hayal-el sitare adları verilirdi. Gölge oyuncularına da Hayalbaz , hayalbazan , hayalci , Hayal,i zılciyan , Hayal-i Has , Hayâlî adları verilmiştir.
Karagöz sanatımızda usta (Hayâlî) olabilmek için bir ustanın yanında uzun süre çalışmak gerekirdi, Hayâli olmak için önce en alt basamak sayılan sandıkkar olarak başlanır ve hayal perdesinin içinde olduğu sandık taşınırdı, bir süre sonra sandıkkarlıktan çıraklığa terfi edilir, çıraklık döneminden sonra yardak olunurdu. Yardak olmak demek artık bir hayâli adayı olmak demekti. Yardaklık döneminde iyice pişen hayâli adayı ahilik geleneğine uygun olarak ustası tarafından esnaf loncasına bildirilir, esnaf loncasına bağlı ustaların imtihanını kazandığı takdirde kendisine ustası tarafından bir mahlâs verilir ve hayâli olarak ilan edilirdi.
Şimdi artık peştemal bağlamak gibi törenler yok ama yine de hayali olabilmek için bir ustanın yanında uzun süre yardaklık (asistanlık) yapmak gerekir, ve ancak ustanın onayı ile hayali olunabilir.

Geçmişteki ünlü hayaliler:

Hayâlî Memduh Bey
Hayâlî Katip Salih Efendi
Hayâlî Kör Hasanzade Mehmet
Hayal küpü Emin Ağa
Hayâlî Küçük Ali

Bendeniz 1976 yılında Kültür bakanlığı tarafından Türkiye’nin en iyi Karagöz sanatçısı (Hayâlî) seçilen Hayâlî Safderî Metin Özlen bey’in yanında uzun yıllar yardaklık yaparak yetiştim. Ustamın bana lütfettiği Hayâlî Saraç Emin mahlası ile Karagöz sanatını devam ettirmeye çalışıyorum.